Set analizi ve set ifadeleri

Set analizi, geçerli seçimlerle tanımlanan normal kümeden farklı bir veri değerleri kümesi (veya grubu) tanımlama yolu sunar.

Normalde bir seçim yaptığınızda Sum, Max, Min, Avg ve Count gibi toplama işlevleri, yapmış olduğunuz seçimlerin (yani, geçerli seçimlerin) üzerinden toplanır. Seçimleriniz, üzerinden toplama yapılacak veri kümesini otomatik olarak tanımlar. Set analizi ile geçerli seçimlerden bağımsız bir grup tanımlayabilirsiniz. Geçerli seçimlerden bağımsız olarak belirli bir değeri, örneğin, bir ürünün tüm bölgeler genelinde pazar payını göstermek istediğinizde bu yararlı olabilir.

Set analizi, az satan ürünler ile karşılaştırıldığında çok satan ürünlerin hangileri olduğu veya bu yıl ile geçen yılın karşılaştırılması gibi farklı türde karşılaştırmalar yaparken de güçlü bir araçtır.

Bir örnek düşünelim: Liste kutusundan 2010 yılını seçerek bir belgede çalışmaya başlıyorsunuz. Toplamalar bu seçimi temel alır ve grafikler yalnızca bu yıla ilişkin değerleri gösterir. Yeni seçimler yaptığınızda grafikler buna göre güncellenir. Toplamalar, geçerli seçimler ile tanımlanan olası kayıt kümesi üzerinden yapılır. Set analizi ile, sizi ilgilendiren ve bu seçimlere bağımlı olmayan bir küme tanımlayabilirsiniz.

Set ifadelerini oluşturma

Set analizi örneğinin farklı bölümlerini incelemeden önce, set ifadesi ile set analizi arasında yapılması gereken bir ayrım vardır:

Alan değerleri kümesi tanımlanması set ifadesi tanımlama olarak anılırken, verileri analiz etmek üzere set ifadeleri kullanılması set analizi olarak bilinir. Sonuç olarak, bu bölümün geri kalanında set ifadesi ve bileşenleri üzerine odaklanılmaktadır.

Set analizi örneği: {$<Year={2009}>} öğesinin set ifadesi olduğu sum( {$<Year={2009}>} Sales ).

Küme ifadeleri, toplama işlevlerinin içinde ve dışında kullanılabilir, ayrıca küme ayraçları içine alınır.

Örnek: İç küme ifadesi

Sum( {$<Year={2021}>} Sales )

Örnek: Dış küme ifadesi

{<Year={2021}>} Sum(Sales) / Count(distinct Customer)

İç ve dış küme ifadeleri hakkında daha fazla bilgi için bk. İç ve dış küme ifadeleri.

Set ifadesi aşağıdaki bölümlerin bir birleşiminden oluşur:

• Tanımlayıcılar. Set ifadesi ile ifadenin geri kalanında değerlendirilen öğe arasındaki ilişki bir veya daha fazla tanımlayıcı ile tanımlanır. Basit bir ifade tek bir tanımlayıcıdan (geçerli seçimdeki tüm kayıtlar anlamına gelen {$} işareti gibi) oluşur.
• İşleçler. Birden fazla tanımlayıcı varsa, tanımlayıcıların temsil ettiği veri kümelerinin örneğin bir alt küme veya üst küme oluşturmak üzere nasıl birleştirildiğini belirtmek suretiyle veri kümesini daraltmak için işleç veya işleçler kullanılır.
• Değiştiriciler. Seçimi değiştirmek için küme ifadesine değiştirici veya değiştiriciler eklenebilir. Bir değiştirici kendi başına kullanılabileceği gibi, bir tanımlayıcıyı değiştirerek veri kümesine filtre uygulamak için de kullanılabilir.

Tanımlayıcılar, işleçler ve değiştiriciler aşağıdaki alt bölümlerde daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Tanımlayıcılar

Tanımlayıcılar, set ifadesi ile değerlendirilmekte olan alan değerleri veya ifade arasındaki ilişkiyi tanımlar.

sum( {$<Year={2009}>} Sales ) örneğimizdeki tanımlayıcı dolar işaretidir ($) ve değerlendirilecek kayıt kümesinin geçerli seçimdeki tüm kayıtlardan oluştuğu anlamına gelir. Bu kümeye daha sonra, set ifadesinin değiştirici bölümü ile daha ayrıntılı filtre uygulanır. Daha karmaşık bir set ifadesinde, işleç kullanmak suretiyle iki tanımlayıcı birleştirilebilir.

Bu tabloda bazı yaygın tanımlayıcılar gösterilmektedir.

Örnekler:  

İşleçler

İşleçler, veri kümelerinin belirli bölümlerini veya tamamını dahil etmek, hariç tutmak ya da kesmek için kullanılır. Tüm işleçler, kümeleri işlenenler olarak kullanır ve sonuç olarak bir küme döndürür.

Bu tabloda, set ifadelerinde kullanılabilecek işleçler gösterilmektedir.

Örnekler:  

Değiştiriciler

Değiştiriciler, bir seçimde eklemeler veya değişiklikler yapmak için kullanılır. Bu tür değişiklikler set ifadesinde yazılabilir. Değiştiriciler bir veya birkaç alan adından oluşur ve bunların her birini alanda yapılabilecek bir veya birkaç seçim izler. Değiştiriciler, açılı ayraçlar <> ile başlar ve biter.

Bir set değiştiricisi, önceki set tanımlayıcısının seçimini değiştirir. Hiçbir set tanımlayıcısına başvuruda bulunulmuyorsa, geçerli seçim durumu örtüktür.

Örnekler:  

Set değiştiricileri Değiştiriciler ve daha karmaşık set analizinde değiştiricileri kullanma hakkında ayrıntılı bir açıklama.